ENCOVİD-19 KRİZİNİ ÇABUK ATLATMAK İÇİN DAHA BÜYÜK TEŞVİK PAKETİ GEREKLİ
AZİZ ÖZKILIÇ
(Doğu Güneydoğu Sanayici ve İş İnsanları Dernekleri Federasyonu Başkanı)
Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkan ve tüm dünyayı etkisi altına alan Koronavirüs, başta Çin olmak üzere küresel ekonomi üzerinde ki etkisini göstermeye devam ediyor.
Dünyanın ikinci büyük ekonomisi olan Çin’de bu vakanın ortaya çıkması, milyonlarca insanın karantina koşullarında yaşaması ve pek çok yerde sokağa çıkmanın sınırlandırılması ile üretim süreçlerini olumsuz etkilemektedir. Bu kapsamda büyümenin durduğu dünya genelinde sanayi, tekstil, otomotiv, turizm, inşaat ve hizmet sektöründe de yavaşlama başlamıştır.
Türkiye ise salgın konusunda dünyadaki en iyi performanslardan birini sergiledi. Vakanın ortaya çıkmasından bu yana salgın ciddiyetle ele alındı, ekonomik önlemler hızlı bir şekilde hayata geçirildi ve toplum yaşanan gelişmelerden hızlı ve şeffaf bir şekilde haberdar edildi.
Dünya genelinde Koronavirüs sadece Türkiye’yi olumlu etkileyebilir. Türkiye ekonomisini pozitif etkilemesinde düşen petrol fiyatlarının etkili olacağı düşünülmektedir. Bu sayede Türkiye ekonomik büyümesini yüzde 0.05 gibi küçük bir puan olsa bile olumlu etkileyecektir. Ancak bu olumlu büyümenin yanı sıra ülkemizde birçok sektör de olumsuz etkilenmiştir. Bu sektörlerin başında; ruhsat izinlerini alamayan madencilik sektörü, maske ve tulum dışında üretimi duran tekstil sektörü, satışların azalmasından dolayı etkilenen inşaat sektörü, ulaşımın kısıtlanmasından dolayı turizm sektörü olarak sıralanabilir. Tüm sektörler üzerindeki etkiyi azaltmaya yönelik birçok ekonomik tedbir açıklandı. Açıklanan ekonomik tedbirler ile birlikte birçok firma bu tedbirlerden yararlandı ve yararlanmaya devam ediyor. Ancak tüm firmaların bu tedbirlerden yararlandığı söylenemez.
Bankaların yüksek faizle kredileri ertelemesi, başvuruda bulunan firmaların ise başvurularının sonuçlanmadığı, firmaların nakitlerinin azalmasından dolayı çek senet ödemeleri yapılmaması ve giderler karşılanmaması olarak sıralanabilir.
Dünya genelinde ise hükümetler ve merkez bankalarının bugüne kadar taahhütte bulunduğu destek paketlerinin büyüklüğü 7 trilyon dolara ulaştı. Bu miktara ABD 2 trilyon dolarlık teşvik paketi, Japonya’da 274 milyar dolara varması beklenen önlemler, Almanya GSYH’sının yüzde 28’ine denk gelen teşvik paketi, İspanya ve İngiltere gibi ülkeler GSYH’larının yüzde 15’inden daha büyük miktarda bir teşvik paketi açıkladı.
Türkiye ise sadece GSYH’sının yüzde 2’sine denk gelen bir paket açıkladı. Bu oranlara bakıldığında Türkiye’nin ekonomik olarak çok küçük bir adım attığı düşünülüyor.
Tüm bu önlemler kapsamında salgının ekonomi üzerindeki etkisini daha hızlı atlatmak için daha büyük bir teşvik paketi gereklidir. Birçok masrafları devlet üstlenmeli ve sıra dışı önlemler alınmalıdır.
